মহাসঙ্গামো
১. ৰোহরন্তেন জানিতব্বাদি ৩৬৮. সঙ্গামাৰচরে ভিক্খুনা সঙ্ঘে ৰোহরন্তেন ৰত্থু জানিতব্বং, ৰিপত্তি জানিতব্বা, আপত্তি জানিতব্বা, নিদানং জানিতব্বং, আকারো জানিতব্বো, পুব্বাপরং জানিতব্বং, কতাকতং জানিতব্বং, কম্মং জানিতব্বং, অধিকরণং জানিতব্বং, সমথো জানিতব্বো, ন ছন্দাগতি গন্তব্বা, ন দোসাগতি গন্তব্বা, ন মোহাগতি গন্তব্বা, ন ভযাগতি গন্তব্বা, সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতব্বং, নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতব্বং, পেক্খনীযে ঠানে পেক্খিতব্বং, পসাদনীযে ঠানে পসাদেতব্বং, লদ্ধপক্খোম্হীতি পরপক্খো নাৰজানিতব্বো, বহুস্সুতোম্হীতি অপ্পস্সুতো নাৰজানিতব্বো, থেরতরোম্হীতি নৰকতরো নাৰজানিতব্বো, অসম্পত্তং ন ব্যাহাতব্বং, সম্পত্তং ধম্মতো ৰিনযতো ন পরিহাপেতব্বং, যেন ধম্মেন যেন ৰিনযেন যেন সত্থুসাসনেন তং অধিকরণং ৰূপসম্মতি, তথা তং অধিকরণং ৰূপসমেতব্বং। ৩৬৯. ৰত্থু জানিতব্বন্তি অট্ঠপারাজিকানং [অট্ঠন্নং পারাজিকানং (সী॰ ক॰)] ৰত্থু জানিতব্বং, তেৰীসসঙ্ঘাদিসেসানং ৰত্থু জানিতব্বং, দ্ৰেঅনিযতানং ৰত্থু জানিতব্বং, দ্ৰেচত্তারীসনিস্সগ্গিযানং ৰত্থু জানিতব্বং, অট্ঠাসীতিসতপাচিত্তিযানং ৰত্থু জানিতব্বং, দ্ৰাদসপাটিদেসনীযানং ৰত্থু জানিতব্বং, দুক্কটানং ৰত্থু জানিতব্বং, দুব্ভাসিতানং ৰত্থু জানিতব্বং। ৩৭০. ৰিপত্তি জানিতব্বাতি সীলৰিপত্তি জানিতব্বা, আচারৰিপত্তি জানিতব্বা, দিট্ঠিৰিপত্তি জানিতব্বা, আজীৰৰিপত্তি জানিতব্বা। ৩৭১. আপত্তি জানিতব্বাতি পারাজিকাপত্তি জানিতব্বা, সঙ্ঘাদিসেসাপত্তি জানিতব্বা, থুল্লচ্চযাপত্তি জানিতব্বা, পাচিত্তিযাপত্তি জানিতব্বা, পাটিদেসনীযাপত্তি জানিতব্বা, দুক্কটাপত্তি জানিতব্বা, দুব্ভাসিতাপত্তি জানিতব্বা। ৩৭২. নিদানং জানিতব্বন্তি অট্ঠপারাজিকানং নিদানং জানিতব্বং, তেৰীসসঙ্ঘাদিসেসানং নিদানং জানিতব্বং, দ্ৰেঅনিযতানং নিদানং জানিতব্বং, দ্ৰেচত্তারীসনিস্সগ্গিযানং নিদানং জানিতব্বং, অট্ঠাসীতিসতপাচিত্তিযানং নিদানং জানিতব্বং, দ্ৰাদসপাটিদেসনীযানং নিদানং জানিতব্বং, দুক্কটানং নিদানং জানিতব্বং, দুব্ভাসিতানং নিদানং জানিতব্বং। ৩৭৩. আকারো জানিতব্বোতি সঙ্ঘো আকারতো জানিতব্বো, গণো আকারতো জানিতব্বো, পুগ্গলো আকারতো জানিতব্বো, চোদকো আকারতো জানিতব্বো, চুদিতকো আকারতো জানিতব্বো । সঙ্ঘো আকারতো জানিতব্বোতি পটিবলো নু খো অযং সঙ্ঘো ইমং অধিকরণং ৰূপসমেতুং ধম্মেন ৰিনযেন সত্থুসাসনেন উদাহু নোতি, এৰং সঙ্ঘো আকারতো জানিতব্বো। গণো আকারতো জানিতব্বোতি পটিবলো নু খো অযং গণো ইমং অধিকরণং ৰূপসমেতুং ধম্মেন ৰিনযেন সত্থুসাসনেন উদাহু নোতি, এৰং গণো আকারতো জানিতব্বো । পুগ্গলো আকারতো জানিতব্বোতি পটিবলো নু খো অযং পুগ্গলো ইমং অধিকরণং ৰূপসমেতুং ধম্মেন ৰিনযেন সত্থুসাসনেন উদাহু নোতি, এৰং পুগ্গলো আকারতো জানিতব্বো।চোদকো আকারতো জানিতব্বোতি কচ্চি নু খো অযমাযস্মা পঞ্চসু ধম্মেসু পতিট্ঠায পরং চোদেতি উদাহু নোতি, এৰং চোদকো আকারতো জানিতব্বো। চুদিতকো আকারতো জানিতব্বোতি কচ্চি নু খো অযমাযস্মা দ্ৰীসু ধম্মেসু পতিট্ঠিতো সচ্চে চ অকুপ্পে চ উদাহু নোতি, এৰং চুদিতকো আকারতো জানিতব্বো। ৩৭৪. পুব্বাপরং জানিতব্বন্তি কচ্চি নু খো অযমাযস্মা ৰত্থুতো ৰা ৰত্থুং সঙ্কমতি, ৰিপত্তিতো ৰা ৰিপত্তিং সঙ্কমতি, আপত্তিতো ৰা আপত্তিং সঙ্কমতি, অৰজানিত্ৰা ৰা পটিজানাতি, পটিজানিত্ৰা ৰা অৰজানাতি, অঞ্ঞেন ৰা অঞ্ঞং পটিচরতি, উদাহু নোতি, এৰং পুব্বাপরং জানিতব্বং। ৩৭৫. কতাকতং জানিতব্বন্তি মেথুনধম্মো জানিতব্বো, মেথুনধম্মস্স অনুলোমং জানিতব্বং, মেথুনধম্মস্স পুব্বভাগো জানিতব্বো। মেথুনধম্মো জানিতব্বোতি দ্ৰযংদ্ৰযসমাপত্তি জানিতব্বা। মেথুনধম্মস্স অনুলোমং জানিতব্বন্তি ভিক্খু অত্তনো মুখেন পরস্স অঙ্গজাতং গণ্হাতি । মেথুনধম্মস্স পুব্বভাগো জানিতব্বোতি ৰণ্ণাৰণ্ণো [ৰণ্ণো অৰণ্ণো (স্যা॰)], কাযসংসগ্গো, দুট্ঠুল্লৰাচা, অত্তকামপারিচরিযা, ৰচনমনুপ্পদানং [ধনমনুপ্পদানং (ক॰)]। ৩৭৬. কম্মং জানিতব্বন্তি সোল়সকম্মানি জানিতব্বানি – চত্তারি অপলোকনকম্মানি জানিতব্বানি, চত্তারি ঞত্তিকম্মানি জানিতব্বানি, চত্তারি ঞত্তিদুতিযকম্মানি জানিতব্বানি, চত্তারি ঞত্তিচতুত্থকম্মানি জানিতব্বানি। ৩৭৭. অধিকরণং জানিতব্বন্তি চত্তারি অধিকরণানি জানিতব্বানি – ৰিৰাদাধিকরণং জানিতব্বং, অনুৰাদাধিকরণং জানিতব্বং, আপত্তাধিকরণং জানিতব্বং, কিচ্চাধিকরণং জানিতব্বং। ৩৭৮. সমথো জানিতব্বোতি সত্ত সমথা জানিতব্বা – সম্মুখাৰিনযো জানিতব্বো, সতিৰিনযো জানিতব্বো, অমূল়্হৰিনযো জানিতব্বো, পটিঞ্ঞাতকরণং জানিতব্বং, যেভুয্যসিকা জানিতব্বা, তস্সপাপিযসিকা জানিতব্বা, তিণৰত্থারকো জানিতব্বো। ২. অগতিঅগন্তব্বো ৩৭৯. ন ছন্দাগতি গন্তব্বাতি ছন্দাগতিং গচ্ছন্তো কথং ছন্দাগতিং গচ্ছতি? ইধেকচ্চো – ‘‘অযং মে উপজ্ঝাযো ৰা আচরিযো ৰা সদ্ধিৰিহারিকো ৰা অন্তেৰাসিকো ৰা সমানুপজ্ঝাযকো ৰা সমানাচরিযকো ৰা সন্দিট্ঠো ৰা সম্ভত্তো ৰা ঞাতিসালোহিতো ৰা’’তি, তস্সানুকম্পায তস্সানুরক্খায অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি, অৰিনযং ৰিনযোতি দীপেতি, ৰিনযং অৰিনযোতি দীপেতি, অভাসিতং অলপিতং তথাগতেন ভাসিতং লপিতং তথাগতেনাতিদীপেতি, ভাসিতং লপিতং তথাগতেন অভাসিতং অলপিতং তথাগতেনাতি দীপেতি, অনাচিণ্ণং তথাগতেন আচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেতি, আচিণ্ণং তথাগতেন অনাচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেতি, অপঞ্ঞত্তং তথাগতেন পঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেতি, পঞ্ঞত্তং তথাগতেন অপঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেতি, অনাপত্তিং আপত্তীতি দীপেতি, আপত্তিং অনাপত্তীতি দীপেতি, লহুকং আপত্তিং গরুকা আপত্তীতি দীপেতি, গরুকং আপত্তিং লহুকা আপত্তীতি দীপেতি, সাৰসেসং আপত্তিং অনৰসেসা আপত্তীতি দীপেতি, অনৰসেসং আপত্তিং সাৰসেসা আপত্তীতি দীপেতি, দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি ছন্দাগতিং গচ্ছন্তো বহুজনাহিতায পটিপন্নো হোতি বহুজনাসুখায বহুনো জনস্স অনত্থায অহিতায দুক্খায দেৰমনুস্সানং। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি ছন্দাগতিং গচ্ছন্তো খতং উপহতং অত্তানং পরিহরতি, সাৰজ্জো চ হোতি সানুৰজ্জো চ ৰিঞ্ঞূনং, বহুঞ্চ অপুঞ্ঞং পসৰতি। ছন্দাগতিং গচ্ছন্তো এৰং ছন্দাগতিং গচ্ছতি। ৩৮০. ন দোসাগতি গন্তব্বাতি দোসাগতিং গচ্ছন্তো কথং দোসাগতিং গচ্ছতি? ইধেকচ্চো অনত্থং মে অচরীতি আঘাতং বন্ধতি, অনত্থং মে চরতীতি আঘাতং বন্ধতি, অনত্থং মে চরিস্সতীতি আঘাতং বন্ধতি, পিযস্স মে মনাপস্স অনত্থং অচরি… অনত্থং চরতি… অনত্থং চরিস্সতীতি আঘাতং বন্ধতি, অপ্পিযস্স মে অমনাপস্স অত্থং অচরি… অত্থং চরতি… অত্থং চরিস্সতীতি আঘাতং বন্ধতি। ইমেহি নৰহি আঘাতৰত্থূহি আঘাতো পটিঘাতো কুদ্ধো কোধাভিভূতো অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি দোসাগতিং গচ্ছন্তো বহুজনাহিতায পটিপন্নো হোতি বহুজনাসুখায বহুনো জনস্স অনত্থায অহিতায দুক্খায দেৰমনুস্সানং। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি দোসাগতিং গচ্ছন্তো খতং উপহতং অত্তানং পরিহরতি, সাৰজ্জো চ হোতি সানুৰজ্জো চ ৰিঞ্ঞূনং বহুঞ্চ অপুঞ্ঞং পসৰতি। দোসাগতিং গচ্ছন্তো এৰং দোসাগতিং গচ্ছতি। ৩৮১. ন মোহাগতি গন্তব্বাতি মোহাগতিং গচ্ছন্তো কথং মোহাগতিং গচ্ছতি? রত্তো রাগৰসেন গচ্ছতি, দুট্ঠো দোসৰসেন গচ্ছতি, মূল়্হো মোহৰসেন গচ্ছতি, পরামট্ঠো দিট্ঠিৰসেন গচ্ছতি, মূল়্হো সংমূল়্হো মোহাভিভূতো অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি মোহাগতিং গচ্ছন্তো বহুজনাহিতায পটিপন্নো হোতি বহুজনাসুখায বহুনো জনস্স অনত্থায অহিতায দুক্খায দেৰমনুস্সানং। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি মোহাগতিং গচ্ছন্তো খতং উপহতং অত্তানং পরিহরতি, সাৰজ্জো চ হোতি সানুৰজ্জো চ ৰিঞ্ঞূনং, বহুঞ্চ অপুঞ্ঞং পসৰতি। মোহাগতিং গচ্ছন্তো এৰং মোহাগতিং গচ্ছতি। ৩৮২. ন ভযাগতি গন্তব্বাতি ভযাগতিং গচ্ছন্তো কথং ভযাগতিং গচ্ছতি? ইধেকচ্চো – ‘‘অযং ৰিসমনিস্সিতো ৰা গহননিস্সিতো ৰা বলৰনিস্সিতো ৰা কক্খল়ো ফরুসো জীৰিতন্তরাযং ৰা ব্রহ্মচরিযন্তরাযং ৰা করিস্সতী’’তি, তস্স ভযা ভীতো অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি, অৰিনযং ৰিনযোতি দীপেতি, ৰিনযং অৰিনযোতি দীপেতি, অভাসিতং অলপিতং তথাগতেন ভাসিতং লপিতং তথাগতেনাতি দীপেতি, ভাসিতং লপিতং তথাগতেন অভাসিতং অলপিতং তথাগতেনাতি দীপেতি, অনাচিণ্ণং তথাগতেন আচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেতি, আচিণ্ণং তথাগতেন অনাচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেতি, অপঞ্ঞত্তং তথাগতেন পঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেতি, পঞ্ঞত্তং তথাগতেন অপঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেতি, অনাপত্তিং আপত্তীতি দীপেতি, আপত্তিং অনাপত্তীতি দীপেতি, লহুকং আপত্তিং গরুকা আপত্তীতি দীপেতি, গরুকং আপত্তিং লহুকা আপত্তীতি দীপেতি, সাৰসেসং আপত্তিং অনৰসেসা আপত্তীতি দীপেতি, অনৰসেসং আপত্তিং সাৰসেসা আপত্তীতি দীপেতি, দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি ভযাগতিং গচ্ছন্তো বহুজনাহিতায পটিপন্নো হোতি বহুজনাসুখায বহুনো জনস্স অনত্থায অহিতায দুক্খায দেৰমনুস্সানং। ইমেহি অট্ঠারসহি ৰত্থূহি ভযাগতিং গচ্ছন্তো খতং উপহতং অত্তানং পরিহরতি, সাৰজ্জো চ হোতি সানুৰজ্জো চ ৰিঞ্ঞূনং, বহুঞ্চ অপুঞ্ঞং পসৰতি। ভযাগতিং গচ্ছন্তো এৰং ভযাগতিং গচ্ছতি। ছন্দা দোসা ভযা মোহা, যো ধম্মং অতিৰত্ততি। নিহীযতি তস্স যসো, কাল়পক্খেৰ চন্দিমাতি॥ ৩. অগতিঅগমনং ৩৮৩. কথং ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অৰিনযং অৰিনযোতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, ৰিনযং ৰিনযোতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অভাসিতং অলপিতং তথাগতেন অভাসিতং অলপিতং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, ভাসিতং লপিতং তথাগতেন ভাসিতং লপিতং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অনাচিণ্ণং তথাগতেন অনাচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, আচিণ্ণং তথাগতেন আচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অপঞ্ঞত্তং তথাগতেন অপঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, পঞ্ঞত্তং তথাগতেন পঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অনাপত্তিং অনাপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, আপত্তিং আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, লহুকং আপত্তিং লহুকা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, গরুকং আপত্তিং গরুকা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, সাৰসেসং আপত্তিং সাৰসেসা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অনৰসেসং আপত্তিং অনৰসেসা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি। এৰং ন ছন্দাগতিং গচ্ছতি। ৩৮৪. কথং ন দোসাগতিং গচ্ছতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো ন দোসাগতিং গচ্ছতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো ন দোসাগতিং গচ্ছতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন দোসাগতিং গচ্ছতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন দোসাগতিং গচ্ছতি। এৰং ন দোসাগতিং গচ্ছতি। ৩৮৫. কথং ন মোহাগতিং গচ্ছতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো ন মোহাগতিং গচ্ছতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো ন মোহাগতিং গচ্ছতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন মোহাগতিং গচ্ছতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন মোহাগতিং গচ্ছতি। এৰং ন মোহাগতিং গচ্ছতি। ৩৮৬. কথং ন ভযাগতিং গচ্ছতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অৰিনযং অৰিনযোতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, ৰিনযং ৰিনযোতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অভাসিতং অলপিতং তথাগতেন অভাসিতং অলপিতং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, ভাসিতং লপিতং তথাগতেন ভাসিতং লপিতং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অনাচিণ্ণং তথাগতেন অনাচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, আচিণ্ণং তথাগতেন আচিণ্ণং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অপঞ্ঞত্তং তথাগতেন অপঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, পঞ্ঞত্তং তথাগতেন পঞ্ঞত্তং তথাগতেনাতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অনাপত্তিং অনাপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, আপত্তিং আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, লহুকং আপত্তিং লহুকা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, গরুকং আপত্তিং গরুকা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, সাৰসেসং আপত্তিং সাৰসেসা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অনৰসেসং আপত্তিং অনৰসেসা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো ন ভযাগতিং গচ্ছতি। এৰং ন ভযাগতিং গচ্ছতি। ছন্দা দোসা ভযা মোহা, যো ধম্মং নাতিৰত্ততি। আপূরতি তস্স যসো, সুক্কপক্খেৰ চন্দিমাতি॥ ৪. সঞ্ঞাপনীযাদি ৩৮৭. কথং সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতি। এৰং সঞ্ঞাপনীযে ঠানে সঞ্ঞাপেতি। ৩৮৮. কথং নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতি। এৰং নিজ্ঝাপনীযে ঠানে নিজ্ঝাপেতি। ৩৮৯. কথং পেক্খনীযে ঠানে পেক্খতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো পেক্খনীযে ঠানে পেক্খতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো পেক্খনীযে ঠানে পেক্খতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো পেক্খনীযে ঠানে পেক্খতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো পেক্খনীযে ঠানে পেক্খতি। এৰং পেক্খনীযে ঠানে পেক্খতি। ৩৯০. কথং পসাদনীযে ঠানে পসাদেতি? অধম্মং অধম্মোতি দীপেন্তো পসাদনীযে ঠানে পসাদেতি, ধম্মং ধম্মোতি দীপেন্তো পসাদনীযে ঠানে পসাদেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো পসাদনীযে ঠানে পসাদেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেন্তো পসাদনীযে ঠানে পসাদেতি। এৰং পসাদনীযে ঠানে পসাদেতি। ৫. পরপক্খাদিঅৰজাননং ৩৯১. কথং লদ্ধপক্খোম্হীতি পরপক্খং অৰজানাতি? ইধেকচ্চো লদ্ধপক্খো হোতি লদ্ধপরিৰারো পক্খৰা ঞাতিমা। ‘‘অযং অলদ্ধপক্খো অলদ্ধপরিৰারো ন পক্খৰা ন ঞাতিমা’’তি তস্স অৰজানন্তো অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। এৰং লদ্ধপক্খোম্হীতি পরপক্খং অৰজানাতি। ৩৯২. কথং বহুস্সুতোম্হীতি অপ্পস্সুতং অৰজানাতি? ইধেকচ্চো বহুস্সুতো হোতি সুতধরো সুতসন্নিচযো। ‘‘অযং অপ্পস্সুতো অপ্পাগমো অপ্পধরো’’তি তস্স অৰজানন্তো অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি…পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। এৰং বহুস্সুতোম্হীতি অপ্পস্সুতং অৰজানাতি। ৩৯৩. কথং থেরতরোম্হীতি নৰকতরং অৰজানাতি? ইধেকচ্চো থেরো হোতি রত্তঞ্ঞূ চিরপব্বজিতো অযং নৰকো অপ্পঞ্ঞাতো অপ্পকতঞ্ঞূ ইমস্স ৰচনং অকতং ভৰিস্সতী’’তি তস্স অৰজানন্তো অধম্মং ধম্মোতি দীপেতি, ধম্মং অধম্মোতি দীপেতি …পে॰… দুট্ঠুল্লং আপত্তিং অদুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি, অদুট্ঠুল্লং আপত্তিং দুট্ঠুল্লা আপত্তীতি দীপেতি। এৰং থেরতরোম্হীতি নৰকতরং অৰজানাতি। ৩৯৪. অসম্পত্তং ন ব্যাহরিতব্বন্তি অনোতিণ্ণং ভারং [ভাসং (স্যা॰)] ন ওতারেতব্বং। সম্পত্তং ধম্মতো ৰিনযতো ন পরিহাপেতব্বন্তি যংঅত্থায সঙ্ঘো সন্নিপতিতো হোতি তং অত্থং ধম্মতো ৰিনযতো ন পরিহাপেতব্বং। ৩৯৫. যেন ধম্মেনাতি ভূতেন ৰত্থুনা। যেন ৰিনযেনাতি চোদেত্ৰা সারেত্ৰা। যেন সত্থুসাসনেনাতি ঞত্তিসম্পদায অনুস্সাৰনসম্পদায, যেন ধম্মেন যেন ৰিনযেন যেন সত্থুসাসনেন তং অধিকরণং ৰূপসম্মতি, তথা তং অধিকরণং ৰূপসমেতব্বন্তি। ৬. অনুৰিজ্জকস্স অনুযোগং ৩৯৬. অনুৰিজ্জকেন চোদকো পুচ্ছিতব্বো – ‘‘যং খো ত্ৰং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো পৰারণং ঠপেসি, কিম্হি নং ঠপেসি, সীলৰিপত্তিযা ৰা ঠপেসি, আচারৰিপত্তিযা ৰা ঠপেসি, দিট্ঠিৰিপত্তিযা ৰা ঠপেসী’’তি? সো চে এৰং ৰদেয্য – ‘‘সীলৰিপত্তিযা ৰা ঠপেমি আচারৰিপত্তিযা ৰা ঠপেমি দিট্ঠিৰিপত্তিযা ৰা ঠপেমী’’তি, সো এৰমস্স ৰচনীযো – ‘‘জানাতি পনাযস্মা সীলৰিপত্তিং, জানাতি আচারৰিপত্তিং, জানাতি দিট্ঠিৰিপত্তি’’ন্তি? সো চে এৰং ৰদেয্য – ‘‘জানামি খো অহং, আৰুসো, সীলৰিপত্তিং, জানামি আচারৰিপত্তিং, জানামি দিট্ঠিৰিপত্তি’’ন্তি , সো এৰমস্স ৰচনীযো – ‘‘কতমা পনাৰুসো, সীলৰিপত্তি কতমা আচারৰিপত্তি কতমা দিট্ঠিৰিপত্তী’’তি? সো চে এৰং ৰদেয্য – ‘‘চত্তারি পারাজিকানি তেরস সঙ্ঘাদিসেসা – অযং সীলৰিপত্তি। থুল্লচ্চযং পাচিত্তিযং পাটিদেসনীযং দুক্কটং দুব্ভাসিতং – অযং আচারৰিপত্তি। মিচ্ছাদিট্ঠি অন্তগ্গাহিকাদিট্ঠি – অযং দিট্ঠিৰিপত্তী’’তি, সো এৰমস্স ৰচনীযো – ‘‘যং খো ত্ৰং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো পৰারণং ঠপেসি, দিট্ঠেন ৰা ঠপেসি, সুতেন ৰা ঠপেসি, পরিসঙ্কায ৰা ঠপেসী’’তি? সো চে এৰং ৰদেয্য – ‘‘দিট্ঠেন ৰা ঠপেমি, সুতেন ৰা ঠপেমি, পরিসঙ্কায ৰা ঠপেমী’’তি, সো এৰমস্স ৰচনীযো – ‘‘যং খো ত্ৰং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো দিট্ঠেন পৰারণং ঠপেসি, কিং তে দিট্ঠং, কিন্তি তে দিট্ঠং, কদা তে দিট্ঠং, কত্থ তে দিট্ঠং, পারাজিকং অজ্ঝাপজ্জন্তো দিট্ঠো, সঙ্ঘাদিসেসং অজ্ঝাপজ্জন্তো দিট্ঠো, থুল্লচ্চযং… পাচিত্তিযং… পাটিদেসনীযং… দুক্কটং… দুব্ভাসিতং অজ্ঝাপজ্জন্তো দিট্ঠো, কত্থ চ ত্ৰং অহোসি, কত্থ চাযং ভিক্খু অহোসি, কিঞ্চ ত্ৰং করোসি, কিং চাযং ভিক্খু করোতী’’তি? সো চে এৰং ৰদেয্য – ‘‘ন খো অহং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো দিট্ঠেন পৰারণং ঠপেমি, অপি চ সুতেন পৰারণং ঠপেমী’’তি, সো এৰমস্স ৰচনীযো – ‘‘যং খো ত্ৰং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো সুতেন পৰারণং ঠপেসি কিং তে সুতং, কিন্তি তে সুতং, কদা তে সুতং, কত্থ তে সুতং, পারাজিকং অজ্ঝাপন্নোতি সুতং, সঙ্ঘাদিসেসং অজ্ঝাপন্নোতি সুতং, থুল্লচ্চযং… পাচিত্তিযং… পাটিদেসনীযং… দুক্কটং… দুব্ভাসিতং অজ্ঝাপন্নোতি সুতং, ভিক্খুস্স সুতং, ভিক্খুনিযা সুতং, সিক্খমানায সুতং, সামণেরস্স সুতং, সামণেরিযা সুতং, উপাসকস্স সুতং, উপাসিকায সুতং, রাজূনং সুতং, রাজমহামত্তানং সুতং, তিত্থিযানং সুতং, তিত্থিযসাৰকানং সুত’’ন্তি? সো চে এৰং ৰদেয্য – ‘‘ন খো অহং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো সুতেন পৰারণং ঠপেমি, অপি চ পরিসঙ্কায পৰারণং ঠপেমী’’তি, সো এৰমস্স ৰচনীযো – ‘‘যং খো ত্ৰং, আৰুসো, ইমস্স ভিক্খুনো পরিসঙ্কায পৰারণং ঠপেসি, কিং পরিসঙ্কসি, কিন্তি পরিসঙ্কসি, কদা পরিসঙ্কসি, কত্থ পরিসঙ্কসি, পারাজিকং অজ্ঝাপন্নোতি পরিসঙ্কসি, সঙ্ঘাদিসেসং অজ্ঝাপন্নোতি পরিসঙ্কসি, থুল্লচ্চযং… পাচিত্তিযং… পাটিদেসনীযং… দুক্কটং… দুব্ভাসিতং অজ্ঝাপন্নোতি পরিসঙ্কসি, ভিক্খুস্স সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, ভিক্খুনিযা সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, সিক্খমানায সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, সামণেরস্স সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, সামণেরিযা সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, উপাসকস্স সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, উপাসিকায সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, রাজূনং সুত্ৰা পরিসঙ্কসি রাজমহামত্তানং সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, তিত্থিযানং সুত্ৰা পরিসঙ্কসি, তিত্থিযসাৰকানং সুত্ৰা পরিসঙ্কসী’’তি? ৩৯৭. দিট্ঠং দিট্ঠেন সমেতি, দিট্ঠেন সংসন্দতে দিট্ঠং। দিট্ঠং পটিচ্চ ন উপেতি, অসুদ্ধপরিসঙ্কিতো। সো পুগ্গলো পটিঞ্ঞায, কাতব্বা তেন পৰারণা॥ সুতং সুতেন সমেতি, সুতেন সংসন্দতে সুতং। সুতং পটিচ্চ ন উপেতি, অসুদ্ধপরিসঙ্কিতো। সো পুগ্গলো পটিঞ্ঞায, কাতব্বা তেন পৰারণা॥ মুতং মুতেন সমেতি, মুতেন সংসন্দতে মুতং। মুতং পটিচ্চ ন উপেতি, অসুদ্ধপরিসঙ্কিতো। সো পুগ্গলো পটিঞ্ঞায, কাতব্বা তেন পৰারণাতি॥ ৭. পুচ্ছাৰিভাগো ৩৯৮. কিং তে দিট্ঠন্তি কতমা পুচ্ছা? কিন্তি তে দিট্ঠন্তি কতমা পুচ্ছা? কদা তে দিট্ঠন্তি কতমা পুচ্ছা? কত্থ তে দিট্ঠন্তি কতমা পুচ্ছা? ৩৯৯. কিং তে দিট্ঠন্তি ৰত্থুপুচ্ছা, ৰিপত্তিপুচ্ছা, আপত্তিপুচ্ছা, অজ্ঝাচারপুচ্ছা। ৰত্থুপুচ্ছাতি – অট্ঠপারাজিকানং ৰত্থুপুচ্ছা, তেৰীসসঙ্ঘাদিসেসানং ৰত্থুপুচ্ছা, দ্ৰেঅনিযতানং ৰত্থুপুচ্ছা, দ্ৰেচত্তারীসনিস্সগ্গিযানং ৰত্থুপুচ্ছা, অট্ঠাসীতিসতপাচিত্তিযানং ৰত্থুপুচ্ছা, দ্ৰাদসপাটিদেসনীযানং ৰত্থুপুচ্ছা, দুক্কটানং ৰত্থুপুচ্ছা, দুব্ভাসিতানং ৰত্থুপুচ্ছা। ৰিপত্তিপুচ্ছাতি – সীলৰিপত্তিপুচ্ছা, আচারৰিপত্তিপুচ্ছা, দিট্ঠিৰিপত্তিপুচ্ছা , আজীৰৰিপত্তিপুচ্ছা। আপত্তিপুচ্ছাতি – পারাজিকাপত্তিপুচ্ছা, সঙ্ঘাদিসেসাপত্তিপুচ্ছা, থুল্লচ্চযাপত্তিপুচ্ছা, পাচিত্তিযাপত্তিপুচ্ছা, পাটিদেসনীযাপত্তিপুচ্ছা, দুক্কটাপত্তিপুচ্ছা, দুব্ভাসিতাপত্তিপুচ্ছা। অজ্ঝাচারপুচ্ছাতি – দ্ৰযংদ্ৰযসমাপত্তিপুচ্ছা। ৪০০. কিন্তি তে দিট্ঠন্তি লিঙ্গপুচ্ছা, ইরিযাপথপুচ্ছা, আকারপুচ্ছা, ৰিপ্পকারপুচ্ছা। লিঙ্গপুচ্ছাতি – দীঘং ৰা রস্সং ৰা কণ্হং ৰা ওদাতং ৰা। ইরিযাপথপুচ্ছাতি গচ্ছন্তং ৰা ঠিতং ৰা নিসিন্নং ৰা নিপন্নং ৰা। আকারপুচ্ছাতি গিহিলিঙ্গে ৰা তিত্থিযলিঙ্গে ৰা পব্বজিতলিঙ্গে ৰা। ৰিপ্পকারপুচ্ছাতি গচ্ছন্তং ৰা ঠিতং ৰা নিসিন্নং ৰা নিপন্নং ৰা। ৪০১. কদা তে দিট্ঠন্তি কালপুচ্ছা, সমযপুচ্ছা, দিৰসপুচ্ছা, উতুপুচ্ছা। কালপুচ্ছাতি পুব্বণ্হকালে ৰা মজ্ঝন্হিককালে ৰা সাযন্হকালে ৰা। সমযপুচ্ছাতি পুব্বণ্হসমযে ৰা মজ্ঝন্হিকসমযে ৰা সাযন্হসমযে ৰা। দিৰসপুচ্ছাতি পুরেভত্তং ৰা পচ্ছাভত্তং ৰা রত্তিং ৰা দিৰা ৰা কাল়ে ৰা জুণ্হে ৰা। উতুপুচ্ছাতি হেমন্তে ৰা গিম্হে ৰা ৰস্সে ৰা [ৰস্সানে ৰা (সী॰)]। ৪০২. কত্থ তে দিট্ঠন্তি ঠানপুচ্ছা, ভূমিপুচ্ছা, ওকাসপুচ্ছা, পদেসপুচ্ছা। ঠানপুচ্ছাতি ভূমিযা ৰা পথৰিযা ৰা ধরণিযা ৰা জগতিযা ৰা। ভূমিপুচ্ছাতি ভূমিযা ৰা পথৰিযা ৰা পব্বতে ৰা পাসাণে ৰা পাসাদে ৰা। ওকাসপুচ্ছাতি পুরত্থিমে ৰা ওকাসে পচ্ছিমে ৰা ওকাসে উত্তরে ৰা ওকাসে দক্খিণে ৰা ওকাসে। পদেসপুচ্ছাতি পুরত্থিমে ৰা পদেসে পচ্ছিমে ৰা পদেসে উত্তরে ৰা পদেসে দক্খিণে ৰা পদেসেতি। মহাসঙ্গামো নিট্ঠিতো। তস্সুদ্দানং – ৰত্থু নিদানং আকারো, পুব্বাপরং কতাকতং। কম্মাধিকরণঞ্চেৰ, সমথো ছন্দগামি চ॥ দোসা মোহা ভযা চেৰ, সঞ্ঞা নিজ্ঝাপনেন চ। পেক্খা পসাদে পক্খোম্হি, সুতথেরতরেন চ॥ অসম্পত্তঞ্চ সম্পত্তং, ধম্মেন ৰিনযেন চ। সত্থুস্স সাসনেনাপি, মহাসঙ্গামঞাপনাতি॥ |
Copyright © 2011 Bangladesh Buddhist. All rights reserved |